Bóng đá môn thể thao phổ biến và được nhiều người chơi nhất trên thế giới hiện nay. Bóng đá còn được gọi với cái tên đầy chất hoàng gia là môn thể thao vua. Mỗi trận cầu bóng đá đều thu hút mọi giới tính, mọi độ tuổi, từ trẻ con cho tới người lớn, nam thanh và nữ tú. Tất cả đều có thể nắm chặt tay nhau cùng hướng con tim về trái bóng tròn.
Tuy được cả thế giới biết đến nhưng lại không nhiều người tìm hiểu sâu về lịch sử môn bóng đá. Ai đã phát minh ra nó? Đây là chủ đề thu hút sự tranh luận của đông đảo mọi người tại nhiều quốc gia trên thế giới.
Trong khi các quy tắc, luật lệ của môn thể thao này chưa đến 200 năm tuổi nhưng hầu hết mọi người đều tin rằng bóng đá đã ra đời từ trước đó rất lâu. Vậy lịch sử môn bóng đá là như thế nào? Bóng đá ra đời ở đâu, khi nào và phát triển như thế nào? Hôm nay hãy cùng Lichbongdahomnay đi tìm câu trả lời.
Lịch sử môn bóng đá
Bóng đá xuất xứ từ nước nào?
Nhiều người khẳng định lịch sử môn bóng đá có nguồn gốc từ nước Anh. Tuy nước Anh được mệnh danh là quê hương của môn bóng đá, nhưng nó lại không phải nguồn gốc. Anh chỉ là đất nước bán vé cho những trận đấu bóng đá đầu tiên mà thôi.
Hay nguồn gốc xuất xứ của môn bóng đá này là Tây Ban Nha, bóng đá cũng phát triển rất mạnh ở Tây Ban Nha. Nhưng đây cũng chỉ là nơi phát minh ra khung thành trong môn bóng đá.
Thật khó để có được câu trả lời chính xác, lịch sử môn bóng đá xuất xứ từ nước nào.
Trước khi bóng đá được hình thành, có rất nhiều môn thể thao tương tự đã xuất hiện tương đồng với bóng đá hiện nay, với mục đích đá bóng vào khung thành của đối phương đã xuất hiện từ rất nhiều nơi trên thế giới và có từ rất lâu.
Theo công bố chính xác của FIFA, bóng đá cổ xưa nhất với đầy đủ các kỹ thuật chơi bóng xuất phát từ Trung Quốc vào thế kỷ thứ hai hoặc thứ ba trước Công nguyên. Ban đầu nó chỉ là một bài tập luyện rèn sức khỏe của quân đội nhà Hán. Thời đó, bóng đá rất thô sơ, binh sĩ tranh giành nhau một quả bóng bằng da, còn khung thành chỉ là một tấm vải lụa có khắc lỗ. Điều này được chính FIFA (Liên đoàn bóng đá thế giới) công nhận vào năm 2004.
Vậy nên, với những chia sẻ của Lichbongdahomnay thì anh em đã biết lịch sử môn bóng đá có nguồn gốc từ Trung Quốc nhé.
Phát triển các luật chơi trong lịch sử môn bóng đá
Môn bóng đá với các luật chơi gần như ngày nay bắt đầu phổ biến từ giữa thế kỷ 19 tại các trường học trên khắp nước Anh. Bộ luật bóng đá hiện đại cổ nhất mà chúng ta biết tới là bộ luật mà ngày nay thường được biết đến dưới tên Bộ luật Cambridge. Sở dĩ nó có tên này là vì chính trong khuôn viên trường Trinity thuộc Đại học Cambridge, đại diện của năm trường Eton, Winchester, Harrow, Rugby và Shrewsbury đã tổ chức họp mặt để thống nhất một luật chơi đầu tiên trong môn bóng đá.
Từ tháng 10 đến tháng 12, bộ luật đầy đủ và toàn diện đầu tiên của môn thể thao vua gồm 13 điều đã được FA – Liên đoàn bóng đá Anh thông qua dưới sự chủ trì của Ebenezer Cobb Morley. Cũng tại đây, giải đấu đầu tiên và lâu đời nhất trên thế giới cũng đã ra đời mang tên FA Cup vào năm 1872.
Dù không phải là quốc gia khởi nguồn của lịch sử môn bóng đá nhưng nước Anh vẫn là cái nôi của những di sản đầu tiên trong môn thể thao vua. Tại đây, Anh quốc, cũng là quê hương của các giải đấu liên đoàn đầu tiên. Đó chính là The Football League – Liên đoàn này được thành lập vào năm 1888, còn lâu đời hơn cả liên đoàn bóng đá thế giới FIFA được thành lập vào năm 1904.
Từ năm 1913 vị Chủ tịch đầu tiên của FIFA là ông Robert Guerin đã tuyên bố sử dụng Bộ luật bóng đá do FA đưa ra. Cũng từ năm nay, cơ quan theo dõi Luật Bóng đá IFAB bắt đầu bổ sung các thành viên là đại diện đến từ FIFA. Hiện nay, ban điều hành của họ bao gồm bốn đại diện từ FIFA và bốn đại diện từ các Liên đoàn khai sinh luật Bóng đá là Anh, Scotland, CH Ai len và xứ Wale.
Tính cho đến năm 2022, FIFA có 211 quốc gia hoặc vùng lãnh thổ là thành viên, nhiều hơn cả Ủy ban Olympic quốc tế và Liên Hiệp Quốc.
- Lịch sử của quả bóng sử dụng trong bóng đá
Bóng hơi lần đầu tiên xuất hiện ở Hy Lạp được thổi căng với lớp bọc bằng da lợn hoặc da hươu để tạo độ nảy khi chơi. Năm 1844, nhà khoa học người Mỹ Charles Goodyear đã phát minh ra cách tối ưu hóa trái bóng bằng cao su Ấn Độ, nhờ đó, trái bóng mới bắt đầu được sản xuất với 2 lớp bọc. Tuy nhiên, trong lịch sử môn bóng đá phải đến năm 1886, nước Anh tiếp tục thể hiện sự phát triển của mình về môn bóng đá khi phát minh ra van bơm hơi.
- Còi bóng đá
Xen giữa hai giai đoạn trên trong lịch sử môn bóng đá, chiếc còi lần đầu tiên được phát minh và đưa vào sử dụng là vào năm 1860. Đây vốn là chiếc còi để phục vụ cho cảnh sát Anh. Nhưng năm 1878, nó được sử dụng lần đầu tiên trong trận đấu của đội bóng Nottingham Forest, coi đồng sau đó được nhanh chóng cải tiến với âm thanh cao và rung hơn.
- Luật việt vị
Cũng trong năm 1886, Luật việt vị ra đời và cầu thủ bị phạt việt vị nếu có ba cầu thủ đối phương xuất hiện gần sát khung thành của họ hơn so với anh ta.
- Thời gian thi đấu
Năm 1871, thời gian một trận đấu được thu lại một tiếng rưỡi đồng hồ tới 90 phút, thủ môn được phép bắt bóng bàn tay, nhưng chỉ trong khu vực cấm địa hiện nay là khu vực 16 mét 50. Phải đến năm 1872, bóng đá mới xuất hiện quy định phạt góc khi trái bóng đi hết đường biên ngang.
Năm 1877, một cuộc cách mạng về luật việt vị được thông qua, rằng cầu thủ sẽ không bị thổi phạt việt vị nếu bóng từ chân cầu thủ đối phương bay đến cầu thủ đó. Chính vì thế, những pha bóng hậu vệ chuyền bóng hoặc để tiền đạo đối phương cướp được bóng rồi băng xuống ghi bàn đều được tính.
- Trọng tài
Đến năm 1878, các trọng tài ra sân với một chiếc còi trong người. Trước kia trọng tài cùng với các trọng tài phụ chỉ được phép đứng ngoài sân để giải quyết những tình huống tranh cãi của các cầu thủ khi họ yêu cầu.
Năm 1882, thời gian trận đấu được chia làm hai hiệp, có thời gian nghỉ giải lao sau giờ nghỉ, hai đội đổi sân.
Năm 1891, các cầu môn phía sau được gắn lưới để xác định rằng chắc chắn bóng đá lăn vào lưới với tốc độ không cao và sẽ nằm gọn trong lưới hoặc với lực mạnh sẽ làm lưới tung lên.
Luật phạt đền Penalty trong lịch sử môn bóng đá
Đến năm 1892, xuất hiện Luật phạt đền penalty hay còn gọi là sút phạt 11m trong lịch sử môn bóng đá, người phát minh ra quả phạt Penalty là một người đàn ông Ailen tên là Rid. Lúc đầu, quá phạt này được sút từ bất kỳ góc nào, miễn là với khoảng cách đến khung thành 11 mét. Sau đó quy định thủ môn không được đứng gần bóng ở khoảng cách dưới 5,5 mét.
Mãi đến năm 1894, thủ môn mới được phép dùng tay trong khu vực 16m50 và đến năm 1900, trọng tài mới được phép vào sân để điều hành các trận đấu.
Năm 1903, luật quy định các quả phạt trực tiếp nếu sút thẳng vào khung thành của đối phương đều sẽ được tính là một bàn thắng. Phải đến năm 1903, khu vực 16 mét 50 được quy định thì xuất hiện chấm 11 m cố định.
Đến năm 1909, thủ môn buộc phải mặc trang phục khác màu với các đồng đội. Sau đó vào năm 1913, các cầu thủ của đội bóng đang trong tình huống phòng ngự phải đứng cách bóng 9 mét khi thực hiện quả đá phạt trực tiếp hoặc đá phạt tự do.
Năm 1923 xuất hiện vạch đường tròn ngay sát khu vực 16 mét 50 buộc các cầu thủ phải đứng ở đó khi thực hiện những quả đã phạt. Năm 1923, nếu một quả sút phạt góc trực tiếp và đi thẳng vào khung thành được công nhận là một bàn thắng.
Đến năm 1929, quy định thủ thành trong quả đá phạt penalty phải đứng trên vạch vôi cầu môn, sau đó ít lâu lại quy định quả Penalty có thể được thực hiện trên bất kỳ điểm nào thuộc khu vực 16 mét 50.
Năm 1935, luật việt vị tiếp tục được sửa đổi rằng một cầu thủ không được phép việt vị như trước nếu như dưới anh ta không phải là ba mà là hai cầu thủ phòng ngự, kể cả thủ môn.
Năm 1939, lần đầu tiên quy định bắt buộc mọi cầu thủ ra sân đều phải có số áo đi kèm.
Năm 1970 Đức phát minh Quả bóng đen trắng ngày nay với lớp vỏ sáu góc. Đây là một trong những mẫu bóng huyền thoại với rất nhiều kỷ niệm của các thế hệ 8X, 9X. Sau đó, Mỹ tiếp tục cải tiến trái bóng bằng cách tăng vỏ bọc nhiều lớp giúp làm tăng khả năng cân bằng của trái bóng.
- Thẻ phạt
Thẻ vàng và thẻ đỏ được sử dụng lần đầu tiên tại giải vô địch bóng đá thế giới World Cup năm 1970 sau vụ náo động tại trận đấu giữa Argentina và Anh tại giải vô địch bóng đá thế giới năm 1966.
Năm 2003, lần đầu tiên trái bóng với khả năng phát sóng định vị đã được đăng ký bản quyền phát minh ở Đức. Hiện nay đã có rất nhiều thay đổi trong luật thi đấu để phù hợp hơn với bóng đá hiện đại. Ví dụ như hai đội phải đá thêm hiệp phụ. Cả hai sẽ được quyền thay người thứ tư hay mới nhất là tại World Cup 2018, các trọng tài có quyền xem lại bất kỳ tình huống nào trên sân, dù nó đã diễn ra trước đó cả năm phút bằng công nghệ video hỗ trợ trọng tài VAR để đưa ra các quyết định chính xác hơn.
Do Luật Bóng đá có rất nhiều những quy định nên có lẽ để Lichbongdahomnay nói hết cho anh em trong một bài viết là điều không thể. Hy vọng anh em cũng phần nào hiểu được lịch sử môn bóng đá và nguồn gốc ra đời của nó.
